Γιώργος Σωτηρέλης
Ο Γιώργος Χ. Σωτηρέλης είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Γεννήθηκε το 1960 στη Θάσο, όπου και τελείωσε το Γυμνάσιο. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Στη συνέχεια (1983-1988) επελέγη επιστημονικός συνεργάτης του καθηγητή Αριστόβουλου Μάνεση στο Τμήμα Νομικής της Σχολής Ν.Ο.Π.Ε. του Πανεπιστημίου Αθηνών, υπό την επίβλεψη του οποίου εκπόνησε διδακτορική διατριβή, με βαθμό άριστα (1988). Εντάχθηκε στο Διδακτικό και Ερευνητικό Προσωπικό του Πανεπιστημίου (ΔΕΠ) μετά από την εκλογή του ως λέκτορα (1988-1993) στο ίδιο Τμήμα. Ακολούθως εξελέγη Επίκουρος Καθηγητής (1993-2000), Αναπληρωτής Καθηγητής (2000-2006) και Καθηγητής, από τον Νοέμβριο του 2006, στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης της Σχολής Ν.Ο.Π.Ε. (και ήδη Ο.Π.Ε.) του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Είναι επίσης, από το 1988, Δικηγόρος στον Άρειο Πάγο και έχει ασχοληθεί με πληθώρα δικαστικών υποθέσεων και γνωμοδοτήσεων που καλύπτουν όλο το φάσμα του δημοσίου δικαίου, με ιδιαίτερη έμφαση σε εκλογικά ζητήματα, σε προβλήματα οργάνωσης και λειτουργίας της κεντρικής διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, σε δημοσιοϋπαλληλικά και εργασιακά θέματα, καθώς και σε θέματα ΜΜΕ και προστασίας του περιβάλλοντος.
Είναι, ακόμη, από το 1988, προϊστάμενος του Τμήματος Κοινοβουλευτικών Ερευνών και Μελετών της Βουλής των Ελλήνων και με την ιδιότητά του αυτήν είναι Εκπρόσωπος της Βουλής των Ελλήνων στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Κοινοβουλευτικών Ερευνών και Τεκμηρίωσης [ECPRD], από το 2009, ενώ διετέλεσε και αιρετό μέλος της Εκτελεστικής του Επιτροπής, από το 2012 έως το 2018.
Είναι ιδρυτικό μέλος του Ομίλου Αριστόβουλος Μάνεσης, από την ίδρυσή του (2002), και πρόεδρός του από το 2018. Έχει διατελέσει γενικός γραμματέας του Υπουργείου Δικαιοσύνης (1994-1995), μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης (2005-2010), μέλος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2012-2015), ενώ έχει συμμετάσχει επανειλημμένα (και πάντοτε αμισθί) σε Επιστημονικές Επιτροπές του ΥπΕΣΔΔΑ για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση, την αναδιάρθρωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, το Εκλογικό Δίκαιο, το Εκλογικό Σύστημα και τα Οικονομικά των Κομμάτων.
Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα και το διδακτικό του έργο καλύπτουν όλο το φάσμα του Συνταγματικού Δικαίου (οργάνωση του κράτους και θεμελιώδη δικαιώματα) καθώς και της Συνταγματικής Ιστορίας.
Έχει δημοσιεύσει έξι (6) μονογραφίες και ένα μεγάλο αριθμό επιστημονικών άρθρων και συμβολών σε συλλογικούς τόμους.
Βασικά έργα:
- Το δικαίωμα της λευκής ψήφου (μονογραφία, σελ. 56). Εκδ. Αντ. Σάκκουλα, 1988.
- Σύνταγμα και Εκλογές στην Ελλάδα, 1864-1909. Ιδεολογία και πράξη της καθολικής ψηφοφορίας (μονογραφία, σελ. 498). Εκδ. Θεμέλιο, 1991.
- Θρησκεία και Εκπαίδευση κατά το Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση. Από τον κατηχητισμό στην πολυφωνία (μονογραφία, σελ. 448). Εκδ. Αντ. Σάκκουλα, 1993.
- Νομικοπολιτικά. Κριτικές παρεμβάσεις στην συνταγματική επικαιρότητα (συλλογή άρθρων, σελ. 116). Εκδ. Αντ. Σάκκουλα, 1998.
- Σύνταγμα και Δημοκρατία στην εποχή της «παγκοσμιοποίησης». Εναλλακτικές θέσεις και προτάσεις συνταγματικής πολιτικής, με αφορμή την φυγομαχία της «συναινετικής αναθεώρησης» (μονογραφία, σελ. 518). Εκδ. Αντ. Σάκκουλα, 2000.
- Το αβέβαιο συνταγματικό μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης (συμβολή στον τόμο: «Σύνταγμα, Ελληνική Πολιτεία, Ευρωπαϊκή Συμπολιτεία – Αφιέρωμα στον Δημήτρη Τσάτσο», Εκδ. Αντ. Σάκκουλα, 2004).
- Τρομοκρατία, Πολιτικό Έγκλημα και Δημοσιότητα της Δίκης. Οι υποθέσεις της 17 Ν και του ΕΛΑ υπό το πρίσμα της δημοκρατικής αρχής. Σσυμβολή στον τόμο: «Δημοκρατία-Ελευθερία-Ασφάλεια, Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Μανωλεδάκη», Εκδ. Σάκκουλα, 2005.
- Η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Προκλήσεις και προοπτικές μετά την συνταγματική αναθεώρηση (μονογραφία, σελ. 127). Εκδ. Προσκήνιο, 2002 (1η έκδοση), Εκδ. ΙΤΑ/Παπαζήσης, 2006 (2η έκδοση).
- Κωλύματα εκλογιμότητας κα ασυμβίβαστα βουλευτών. Στο μεταίχμιο δύο συνταγματικών αναθεωρήσεων (μονογραφία, σελ. 260), Εκδ. Σάκκουλα, 2006.
- Η αναβάθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ως απάντηση στην κρίση του πολιτικού συστήματος. Συμβολή στον τόμο: Κρίση του ελληνικού πολιτικού συστήματος; επιμ. Ξ. Κοντιάδης – Χ. Ανθόπουλος, Παπαζήσης, Αθήνα 2008.
- Μελέτη για την λειτουργική αναβάθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης εν όψει της Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Μια πρώτη προσέγγιση της μεταφοράς και ανακατανομής αρμοδιοτήτων, Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Αθήνα, Δεκέμβριος 2009 (επιμέλεια του συλλογικού τόμου, εισαγωγή, συμπεράσματα), http://www.ita.org [καταχώρηση Δεκέμβριος 2009].
- Η ώρα της δημοκρατικής ευθύνης για το Πανεπιστήμιο. Σκέψεις για την ακαδημαϊκή ελευθερία, την αυτοδιοίκηση και το άσυλο, Κοινωνία Πολιτών 15/2009, σ. 14 επ.
- Μελέτη για την οργανωτική αναδιάρθρωση και λειτουργική αναβάθμιση της δευτεροβάθμιας αυτοδιοίκησης. Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Συντονισμός της ερευνητικής ομάδας – εισαγωγή, συμπεράσματα και επιμέλεια του σχετικού συλλογικού τόμου, που εκδόθηκε με τον τίτλο: Από την Νομαρχιακή στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση Εκδ. ΙΤΑ/Παπαζήσης, 2010.
- Ζητήματα συνταγματικότητας του άρθρου 1 του νόμου 3434/2006 (42% και λευκά ψηφοδέλτια), Γνωμοδότηση, http://www.constitutionalism.gr [καταχώρηση: 5.11.2010]
- Η οικονομική κρίση ως ευκαιρία για την επαναθεμελίωση του κράτους. Συμβολή στον τόμο: Γ.Χ. Σωτηρέλη, Μ.Ν. Πικραμένου, Θ.Γ. Ξηρού, Η μεταρρύθμιση του κράτους στην εποχή των μεγάλων προκλήσεων, Εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2011 (έχει δημοσιευθεί και στην ιστοσελίδα http://www.constitutionalism.gr [καταχώρηση: 25.10.2011]).
- Σύνταγμα και πολιτική υπό το φως των νέων δεδομένων: Τα διακυβεύματα, οι δυνατότητες, τα όρια, σε: http://constitutionalism.gr [καταχώρηση: 22.5.2011].
- Η συνταγματική ελευθερία στην εποχή των ραγδαίων αλλαγών. Προς μια νέα θεώρηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων; Συμβολή στον τόμο: Ξ. Κοντιάδη, Φ. Σπυρόπουλου, Κ. Τσουκαλά (επιμ.), Δημοκρατία, Σύνταγμα, Ευρώπη στην εποχή της κρίσης. Μελέτες στη μνήμη του Δημήτρη Θ. Τσάτσου, Εκδ. Σαββάλας, Αθήνα 2012, (έχει δημοσιευθεί και στην ιστοσελίδα: http://constitutionalism.gr [καταχώρηση: 26/01/2012]).
- Η μεταρρύθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης υπό το πρίσμα των συνταγματικών εγγυήσεων της ακαδημαϊκής ελευθερίας http://www. constitutionalism.gr [καταχώρηση 2.4.2012].
- Τα κοινωνικά δικαιώματα στη δίνη της οικονομικής κρίσης, Εφημερίδα Διοικητικού Δικαίου, 3/2013, σ. 298 επ.
- Αναζητώντας τις άμυνες της δημοκρατίας απέναντι στους εχθρούς της, http://www. constitutionalism.gr [καταχώρηση 22.12.2013].
- Τα όρια και οι προοπτικές του δημοκρατικού διαλόγου για την συνταγματική αναθεώρηση, κριτική παρουσίαση του βιβλίου του Νίκου Αλιβιζάτου: Ποια δημοκρατία για την Ελλάδα μετά την κρίση, Εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2013, Εφημερίδα Διοικητικού Δικαίου, 5/2013, σ. 586 επ. και στην ιστοσελίδα: http://www.constitutionalism.gr [καταχώρηση 4.1.2014].
- Προτάσεις αναθεώρησης συνταγματικών διατάξεων για την αναβάθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Εφημερίδα Διοικητικού Δικαίου, 6/2013, σ. 790 επ. και στην ιστοσελίδα: http://www.ita.org [καταχώρηση 13.1.2014].
- Αλλαγή παραδείγματος; Η πρόκληση μιας νέας συνταγματικής οργάνωσης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, http://www.constitutionalism.gr [καταχώρηση 18.3.2015].
- Το Σύνταγμα στην εποχή της κρίσης. Προς ένα νέο συνταγματισμό;», Συμβολή στον τόμο: Α-Ι. Δ. Μεταξά (Σχεδίαση του έργου – Εισαγωγικά Κείμενα), Πολιτική Επιστήμη: Διακλαδική και συγχρονική προσέγγιση της πολιτικής πράξης, V. Πολιτικοί Θεσμοί. Δομές και Λειτουργίες, Εκδ. Ι. Σιδέρης, Αθήνα 2016.
- Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία: Η περίπτωση της Ελληνικής Δημοκρατίας, http://www.constitutionalism.gr [καταχώρηση 22.10.2018].